พญานาค คือชื่อที่คุ้นหูของไทยมานาน ไม่เพียงเฉพาะคนลุ่มน้ำโขงหรือคนอิสานเท่านั้น ที่เชื่อว่าพญานาคคือ เทพเจ้าแห่งสายน้ำ แต่ยังมีอีกหลายประเทศที่แม่น้ำโขงไหลผ่านซึ่งการยึดถือสิ่งเหล่านี้ สำหรับพวกเขาแล้วมองว่าไม่ใช่เรื่องผิดปกติหรือไม่ได้คิดว่ามันเป็นเรื่องงมงาย แต่เป็นตำนาน ความเชื่อ ความจริง ที่ผู้คนยังกล่าวถึง เคารพบูชา ปฏิบัติสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน

นาค หรือพญานาค เป็นงูตัวใหญ่ มีหงอนสีทอง มีเกล็ดเหมือนปลา ลำตัวสีเขียว ตาสีแดง เป็นสัญญลักษณ์ของความยิ่งใหญ่ ความอุดมสมบูรณ์ ความมีวาสนาโชคลาภทางตอนใต้ของอินเดียเชื่อกันว่าพญานาคเป็นสัตว์เทวะในป่าหิมพานต์และเป็น ต้นตอความเชื่อ ว่าน่าจะมาจากประเทศอินเดีย โดยเฉพาะมหากาพย์มหาภารตะพญานาคจะเป็นปรปักษ์ของพญาครุฑ

ในประเทศไทยมีตำนานแพร่หลายจากการบอกเล่าของคนรุ่นสู่รุ่น เชื่อกันว่าพญานาคอาศัยในแม่น้ำโขงและถ้ำวังนาคินทร์เมืองบาดาลที่คำชะโนด ลักษณะของพญานาคตามความเชื่อแต่ละท้องถิ่นจะไม่เหมือนกันแต่จะคล้ายๆกันคือ เป็นงูใหญ่ มีหงอน มีตาสีแดง มีเกล็ดเหมือนปลา จะแตกต่างตรงที่สีเช่น บางท้องถิ่น มี7สีเป็นต้น พญานาคในตระกูลธรรมดาจะมีเศียรเดียวแต่ถ้าเป็นพญานาคในตระกูลที่สูงขึ้นไปจะมี 3,5,7,9 เศียรตามลำดับ ซึ่งสืบเชื้อสายมาจากอนันตนาคราช กายใหญ่โต ความยาวของลำตัวไม่มีที่สิ้นสุด มีเศียรมากมาย มีอิทธิฤทธิ์บันดาลให้เกิดคุณและโทษได้มักจะแปลงร่างเป็นมนุษย์รูปร่างสวยงาม

ความเชื่อ ความเกี่ยวพันกับธรรมชาติและวิถีชีวิตของผู้คน เรามักจะได้ยินเสมอเช่นว่า ปีนี้ฟ้าฝนดีหรือไม่ พญานาคออกมาเล่นน้ำกี่ตัว เนื่องจากความเชื่อว่าพญานาคสร้างความอุดมสมบูรณ์ บันดาลให้ฝนฟ้าตกหรือไม่ตกก็ได้ พญานาค เป็นที่มาของสายน้ำต่างๆที่หล่อเลี้ยงผู้คนจนถึงทุกวันนี้ สิ่งที่เห็นได้ชัดอีกอย่างหนึ่งก็คือ ที่ปราสาทพนมรุ้ง จะมีคูเมืองที่เป็นสระน้ำทั้งสี่ด้านรอบปราสาท จะมีพญานาคอยู่ด้วยและยังมีสะพานนาคราช มีพญานาค 5 เศียรเป็นสะพานเชื่อมต่อระหว่างโลกมนุษย์และเทพเจ้า ซึ่งปราสาทพนมรุ้งมีอายุเก่าแก่ตั้งแต่สมัยพุทธศตวรรษที่15แล้ว อีกหนึ่งเหตุผลที่ทำให้ผู้คนเชื่อว่า พญานาค มีมาตั้งแต่โบราณกาล สิ่งที่เห็นที่ปรากฎอยู่อีกอย่างก็คือ ภาพเขียน จิตรกรรม ประติมากรรมเก่าๆ ตามโบสถ์ วิหาร วัดวาอารามในบ้านเมืองเราก็ยังคงมีร่องรอยเกี่ยวกับพญานาคเหลือไว้ให้คนรุ่นหลังได้ดูจนถึงทุกวันนี้ จะเห็นได้ว่าพญานาคมีส่วนร่วมในแทบทุกตำนาน

ผู้คนที่อาศัยแถบลุ่มน้ำโขงเชื่อกันว่า แม่น้ำโขงเกิดจากการแถตัวของพญานาคและนอกจากนี้ยังมีสิ่งที่พวกเขาเชื่อว่ามี พญานาค จริง นั่นก็คือ บั้งไฟพญานาค โดยมีตำนานเล่าขานกันมาคือ ในวันออกพรรษา พระพุทธเจ้าได้เสด็จลงมาจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ พญานาคแห่งสายน้ำโขงมีความชื่นชมยินดีและได้มีการจุดบั้งไฟถวายการกลับมาของพระพุทธเจ้า อย่างที่เราคุ้นหูกันดีคือ บั้งไฟพญานาค เป็นตำนานเล่ามา จนเกิดเป็นประเพณีสำคัญในวันออกพรรษา ของพี่น้องชาวอิสานทีอาศัยตามลุ่มน้ำโขง
นับเป็นเรื่องเหลือเชื่อและเป็นมหัศจรรย์แห่งลุ่มน้ำโขงในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน11 เป็นความท้าทาย ความเชื่อ ความศรัทธา ดลใจให้ผู้คนหลั่งไหลไปพิสูจน์หาความจริงว่า บั้งไฟของพญานาคมีจริงหรือไม่?

จะเห็นได้ว่าความศรัทธา ความเชื่อในเทพเจ้าแห่งสายน้ำก็ยังมีปรากฏให้เราท่านได้เห็น เป็นเรื่องปกติ สำหรับคนลุ่มน้ำโขงและคนอิสานที่นับถือพญานาค สำหรับพวกเขาไม่เห็นเป็นเรื่องงมงาย แต่ก็ยังมีคนไทยหลายต่อหลายคน ยังสงสัยและพยายามตามหาความจริงว่า พญานาคมีจริงในตำนานหรือเป็นเพียงนิทานที่เล่าขานกันมา อันนี้ก็แล้วแต่ความเชื่อ ความศรัทธาของแต่ละบุคคล

Copyright© Bsite.In