ในอุตสาหกรรมกาแฟ มีอาชีพมากมายที่เราคุ้นชินกัน ทั้งเกษตรกรผู้ปลูกกาแฟ บาริสต้า และนักคั่วกาแฟ แต่บทความนี้จะพูดถึงอาชีพหนึ่งที่ถ้าเทียบกับอาชีพอื่น ๆ ในอุตสาหกรรมกาแฟแล้วถือว่ามีจำนวนน้อยมากทีเดียว นั่นก็คือ Coffee cupper หรือ อาชีพนักชิมกาแฟ

Coffee cupper คือ อาชีพนักชิมกาแฟที่ชิมและระบุสัมผัสที่ได้รับจากเมล็ดกาแฟนั้น ๆ โดยจะแยกแยะทั้งกลิ่น รสชาติ และความรู้สึกที่ติดค้างในปากหลังดื่มเพื่อทดสอบคุณภาพของเมล็ดกาแฟแต่ละชนิดที่ได้ชิม

อาชีพนักชิมกาแฟมีความสำคัญกับอุตสาหกรรมกาแฟเป็นอย่างมาก เพราะสามารถบอกได้ว่าอะไรคือจุดเด่นจุดด้อยของกาแฟแต่ละตัว และเมื่อผู้ผลิตได้รับรู้ว่าปัญหาของกาแฟนั้นคืออะไร เกิดจากอะไร ก็จะสามารถแก้ไขปัญหานั้นเพื่อพัฒนาคุณภาพของกาแฟต่อไปได้

แต่เราจะรู้ได้อย่างไรว่ากาแฟที่รสชาติดีมีมาตรฐานอะไรมาวัดในเมื่อลิ้นและความชอบของแต่ละคนก็แตกต่างกันไป เพราะเหตุนี้ สมาคมกาแฟพิเศษ (Specialty Coffee Association หรือ SCA) จึงเล็งเห็นถึงปัญหาและกำหนดมาตรฐานกาแฟสากลขึ้นมา

สมาคมกาแฟพิเศษ (Specialty Coffee Association หรือ SCA) คือ สมาคมไม่แสวงหาผลกำไรที่มีสมาชิกเป็นผู้เชี่ยวชาญในสาขาวิชาที่เกี่ยวข้องกับกาแฟ ทำหน้าที่รวบรวมคนที่มีอาชีพเกี่ยวข้องในอุตสาหกรรมกาแฟพิเศษ (Specialty Coffee) มาทำงานร่วมกันเพื่อยกระดับมาตรฐานกาแฟทั่วโลกและสร้างอุตสาหกรรมกาแฟที่ยั่งยืนต่อไปได้

มาตรฐานกาแฟที่กำหนดโดยสมาคมกาแฟพิเศษเป็นการวัดเชิงปริมาณและมีคุณสมบัติเหมาะสมตามการทดสอบทางวิทยาศาสตร์ ปัจจุบัน สมาคมกาแฟพิเศษได้กำหนดมาตรฐานกาแฟทั้งหมด 3 อย่าง คือ น้ำที่ใช้สำหรับการชงกาแฟ, เมล็ดกาแฟสีเขียวที่ไม่ผ่านการคั่ว, มาตรฐานเพื่อการชิมทดสอบรสชาติเมล็ดกาแฟ (Cupping Standard) โดยมาตรฐานทั้ง 3 อย่างนี้เองที่เป็นตัววัดในการชิมกาแฟและทดสอบคุณภาพกาแฟว่ากาแฟนั้นมีจุดเด่นจุดด้อยอย่างไร รวมถึงเป็นเกณฑ์การให้คะแนนที่ใช้ในการตัดสินผู้ชนะในการแข่งขันคั่วกาแฟชงสดในงานต่าง ๆ

การจะเป็นนักชิมกาแฟ (Coffee Cupper) ได้นั้นไม่ได้เป็นกันง่าย ๆ อาชีพนี้จะต้องหมั่นฝึกฝน และสั่งสมประสบการณ์การชิมกาแฟมานับไม่ถ้วน ทุก ๆวันจะต้องลองชิมกาแฟที่แตกต่างกันและจดบันทึกรสชาติและกลิ่นที่ได้จนกาแฟแทบจะกลายเป็นอวัยวะที่ 33 ของนักชิมกาแฟไปเลย ที่สำคัญคือ นักชิมกาแฟอาชีพจะต้องมีใบรับรองที่ออกโดยสถาบันที่น่าเชื่อถือด้วย

ในประเทศไทย สถาบันที่ได้รับการรับรองจากสมาคมกาแฟพิเศษ คือ สถาบันกาแฟพิเศษแห่งประเทศไทย (Specialty Coffee Institute of Thailand หรือ SCITH) โดยทางสถาบันมักจะเปิดคอร์สให้ผู้ที่ต้องการเรียนรู้การชิมกาแฟเข้ามาฝึกฝนและสั่งสมประสบการณ์ ทั้งยังสามารถออกใบรับรองการเป็นนักชิมกาแฟให้กับผู้ที่ผ่านหลักสูตรได้อีกด้วย

หากคุณเป็นคนที่มี Passion ในกาแฟและกำลังมองหางานที่คุณอาจจะรักและอยู่กับงานนั้นได้ตลอดชีวิต อาชีพนี้อาจจะตอบโจทย์สำหรับคุณก็ได้

ขอบคุณที่มาจาก: Seat2Cup Coffee, procoffeedrip, SCITH